شیر سویا و تاثیر آن بر میزان استروژن بدن
شایعات موجود در مورد شیر سویا و تاثیر بر میزان هورمون استروژن ممکن است باعث شود شما ایمنی این نوشیدنی را زیر سوال ببرید . اما نگران نباشید – لازم نیست نوشیدنی مورد علاقه خود را کنار بگذارید . درست است که شیر سویا حاوی ترکیباتی است که از نظر ساختاری شبیه استروژن هستند ، اما عملکرد آنها دقیقاً مشابه این هورمون نیست . برای بسیاری از مردم ، شیر سویا می تواند بخشی از یک رژیم غذایی مغذی و متعادل باشد و در واقع ممکن است چند اثر مفید برایشان داشته باشد .
آیا شیر سویا دارای استروژن است ؟
شیر سویا حاوی استروژن نیست ، اما حاوی فیتواستروژن است که عمدتا به شکل سه ایزوفلاون مختلف وجود دارند:
- دایدزین (Daidzein)
- جنتیستین (Genistein)
- گلیسیتین (Glycitein)
تعداد ایزوفلاون ها در شیر سویا (و سایر محصولات سویا) می تواند تحت تأثیر شرایط کشاورزی ، نوع سویا و فرآوری آن قرار گیرد . صرف نظر از غلظت های خاص ایزوفلاون در یک لیوان شیر سویا ، مطمئن باشید که فیتواستروژن ها همان استروژن نیستند .
تفاوت استروژن ها با فیتواستروژن ها چیست ؟
استروژن ها گروهی از هورمون های استروئیدی هستند که معمولاً به عنوان هورمون های جنسی زنانه طبقه بندی می شوند . سه استروژن اولیه که در بدن زنان تولید می شود عبارتند از :
- استرون (E1)
- استرادیول (E2)
- استریول (E3)
برجسته ترین آن استرادیول است که از نظر علمی با نام 17β-estradiol نیز شناخته می شود .
فیتواستروژن ها یا همان ترکیبات ایزوفلاون موجود در سویا ، هورمون های گیاهی غیر استروئیدی هستند که از نظر ساختاری شبیه استروژن هستند . آنها می توانند به دو نوع گیرنده های استروژن در بدن ، معروف به ERα و ERβ متصل شوند و به طور معمول دومین گیرنده را از بین این دو گیرنده ترجیح می دهند .
هنگامی که فیتواستروژن ها به این گیرنده ها متصل می شوند ، بدن شما ممکن است مشابه یا متفاوت از زمانی که استروژن به آنها متصل می شود واکنش نشان دهد . به عنوان مثال ، هنگامی که استرادیول به گیرنده ERβ متصل می شود ، تصور می شود که رشد برخی از سلول های سرطانی را افزایش می دهد .
تاثیر فیتواستروژن های سویا بر سطوح استروژن بدن
اکثر تحقیقات نشان می دهد که مصرف متعادل محصولات سویا ، از جمله شیر سویا ، بر سطح استروژن بدن تأثیر نمی گذارد . این مساله در یک متا آنالیز بزرگ در بین زنان یائسه مورد بررسی قرار گرفت .
در همین تجزیه و تحلیل ، هیچ تغییر آماری معنی داری در بین زنان یائسه وجود نداشت . افزایش ناچیز استرادیول در برخی زنان یائسه وجود داشت که ممکن است نیاز به تحقیقات بیشتری داشته باشد.
آیا شیر سویا برای مردان مضر است ؟
یک ترس فراگیر در مورد مصرف شیر سویا در مردان وجود دارد که طبق این ادعای بدون دلیل برخی افراد تصور می کنند که شیر سویا می تواند باعث افزایش سطح استروژن و بروز صفات زنانه در مردان شود .
در اینجا چند حقیقت کلیدی را برای روشن شدن این تصورات غلط برایتان ذکر می کنم :
- علیرغم این تصور که هورمون های استروژن فقط مختص به زنان است ، مردان هم به طور طبیعی مقداری استروژن در بدنشان تولید می کنند – البته در سطوح بسیار پایین تر از هورمون های بدن زنان .
- مردان در واقع برای سلامت استخوان به این سطوح اندک استروژن نیاز دارند . ولی وجود سطوح بالای استروژن در مردان می تواند خطر بیماری های قلبی عروقی ، سکته مغزی و اختلال عملکرد جنسی را افزایش دهد .
- مصرف میزان متعادل و متوسط سویا در مردان باعث افزایش سطح استروژن در آنها نمی شود . در بررسی های انجام شده روی باروری و ناباروری آقایان هیچ ارتباطی بین مصرف سویا در مردان و تغییر سطح استروژن یا تغییر سطح تستوسترون در آنها پیدا نشد .
مطالعات موردی نادری وجود دارد که تغییرات هورمونی را به دنبال مصرف بسیار زیاد سویا توسط آقایان نشان داده اند . به عنوان مثال ، یک مطالعه موردی منتشر شده در Endocrine Practice نشان داد که در یک مرد 60 ساله که مقادیر بسیار زیادی از شیر سوبا استفاده کرده بود افزایش سطح استروژن اتفاق افتاد ، که با افزایش حساسیت و درد سینه خود را نشان داد .
البته این فرد در طول یک روز سه لیتر – یا 12 فنجان – شیر سویا مصرف کرده بود . همه ما میدانیم که مصرف زیاد حتی غذاهای سالم نیز می تواند برای ما مضر باشد (مانند این که آب برای حیات ضروری است ، اما مصرف بیش از حد آن می تواند باعث بیماری و مسمومیت با آب شود و مخل سلامت باشد ) .
به طور کلی ، مصرف متعادل شیر سویا در بین مردان باعث ایجاد صفات زنانه در آنها نمی شود و هیچ مشکل سلامتی را برایشان ایجاد نمی کند .
آیا فیتواستروژن ها خطر ابتلا به سرطان را بیشتر می کنند ؟
بسیاری از بحث های موجود در مورد شیر سویا و استروژن از نگرانی های اولیه ای ناشی می شود که بر اساس آن می گویند فیتواستروژن ها می توانند مانند استروژن در بدن عمل کنند ، بنابراین می توانند خطر ابتلا به سرطان های وابسته به هورمون را افزایش دهند . به عنوان مثال ، از آنجا که برخی از سرطان های سینه با سطح بالای استروژن مرتبط هستند بنابراین طبق این نظریه مصرف شیر سویا با افزایش استروژن بدن ریسک ابتلا و عود مجدد این سرطان را بیشتر می کند .
این باور اشتباهی است . خیالتان راحت باشد که فیتواستروژن های موجود در شیر سویا با افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه ارتباطی ندارند. اتفاقا ، ایزوفلاون های موجود در شیر سویا می توانند به گیرنده های استروژن متصل شوند و به طور بالقوه فعالیت هورمون استروژن قوی تر را مسدود کنند . با توجه به نظر انجمن سرطان آمریکا ، این مساله ممکن است در واقع خطر ابتلا به سرطان سینه و سایر سرطان ها را کاهش دهد .
اما یادتان باشد اگر در معرض سرطان های وابسته به هورمون قرار دارید به جای مصرف انواع مکمل های ایزوفلاون ، از خود غذاهای حاوی سویا استفاده کنید . زیرا مکمل های ایزوفلاون با دوز بالا ممکن است اثرات متفاوتی در بدن شما ایجاد کند – همانطور که ضرب المثل قدیمی می گوید ، اندازه نگهدار که اندازه نکوست
نگرانی های دیگر در مورد شیر سویا
دو نگرانی دیگر مربوط به شیر سویا و فیتواستروژن های موجود در آن وجود دارد که ارزش بررسی بیشتر دارد .
شیر سویا و کم کاری تیروئید
در مورد تاثیر سویا بر سلامت تیروئید اختلاف نظر وجود دارد . توصیه مناسب به احتمال زیاد بستگی به سلامت فعلی غده تیروئید شما دارد :
- اگر در آستانه کم کاری تیروئید هستید ، برخی از متخصصان پیشنهاد می کنند مصرف سویا را به حداقل برسانید . نگرانی هایی در این زمینه وجود دارد که برخی معتقدند سویا می تواند با تاثیر بر غده تیروئید فرد را از وضعیت آستانه به کم کاری کامل تیروئید برساند . این امر هنوز به اثبات نرسیده است اما ممکن است برخی پزشکان یا متخصصان تغذیه افراد در معرض کم کاری تیروئید را از مصرف سویا و فراورده های آن منع کنند .
- اگر کم کاری تیروئید دارید و تحت درمان با هورمون مصنوعی تیروئید یا داروی لووتیروکسین هستید ، باید از خوردن شیر سویا یا خوردن سایر محصولات غذایی سویا تا 4 ساعت پس از مصرف دارو خودداری کنید .
- اگر عملکرد تیروئید شما طبیعی است و روزانه ید کافی دریافت می کنید ، مصرف متعادل سویا و محصولات آن به هیچ وجه ضرری برایتان ندارد .
شیر خشک بر پایه سویا برای نوزادان
کارشناسان نگرانی هایی را درباره اثرات هورمونی بالقوه فیتواستروژن ها در شیر خشک های بر پایه پروتئین سویا بر روی نوزادان مطرح کرده اند. این شیرها اغلب به عنوان جایگزین شیرهای گاوی استفاده می شوند و تخمین زده می شود که بین 20 تا 25 درصد از نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می کنند از این نوع شیر خشک های حاوی سویا استفاده کنند .
فیتواستروژن های موجود در این نوع شیر خشک ها توسط نوزادان جذب می شوند و ممکن است در بدن نسبتاً کوچک آنها به نسبت بالایی برسد. این سوال وجود دارد که آیا این امر می تواند به دلیل توانایی اتصال فیتواستروژن ها به گیرنده های استروژن ، بر رشد باروری نوزاد در این زمان حساس تأثیر بگذارد ؟
برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف فرمولا بر پایه سویا در دوران نوزادی منجر به خونریزی قاعدگی شدیدتر یا طولانی تر در دوران بلوغ در زنان می شود .
بر طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا : “هیچ گونه شواهد قطعی از جانوران ، انسانهای بزرگسال یا نوزادان مبنی بر اینکه ایزوفلاونهای سویا در رژیم غذایی ممکن است بر رشد ، تولید مثل یا عملکرد غدد درون ریز انسان تأثیر منفی بگذارد ، وجود ندارد .”
با این وجود ، انجام تحقیقات طولانی مدت بیشتری در این زمینه خاص مورد نیاز است . توجه به این نکته ضروری است که در مواردی که پزشک تشخیص می دهد فقط فرمول های سویا (شیر خشک های بر پایه سویا ) را می توان به عنوان گزینه ی تغذیه نوزادان استفاده کرد و به هیچ عنوان نباید از سایر نوشیدنی های تجاری سویا از جمله شیر سویا برای تغذیه نوزادان استفاده کرد .
فواید شیر سویا برای سلامتی
با وجود اختلاف نظرها در بالا ، برای اکثر مردم ، مصرف متعادل شیر سویا می تواند یک نوشیدنی مفید یا ماده غذایی مغذی در رژیم غذایی باشد . این مزایای اضافی را در نظر بگیرید :
- حاوی پروتئین بالایی است : در مقایسه با سایر جایگزین های شیر ، شبیه ترین ویژگی تغذیه ای را به شیر گاو دارد . یک فنجان آن حاوی مقدار مشابهی کالری و 7 تا 8 گرم پروتئین است . (پروتئینی که اکثر جایگزین های شیر مانند شیر برنج یا شیر بادام فاقد آن هستند).
- به بهبود PCOS کمک می کند : برخی تحقیقات نشان می دهد مواد غذایی حاوی سویا ممکن است برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مفید باشد .
- کلسترول را بهبود می بخشد : پروتئین سویا کلسترول LDL را کاهش می دهد . اگرچه این مقدار بسیار اندک است ، اما کارشناسان معتقدند که خوردن 25 گرم پروتئین سویا در روز بین 3 تا 5 درصد کلسترول بد را کاهش می دهد .
- علائم یائسگی را کاهش می دهد : پروتئین سویا ممکن است شدت و دفعات گرگرفتگی را در دوران یائسگی کاهش دهد .
با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !
در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !
دریافت رژیم آنلاین