نقش اسید معده در هضم غذا چگونه است ؟

هضم و گوارش غذا یک فرآیند پیچیده است که انجام آن به وجود اسید هیدروکلریک موجود در معده و همچنین چندین ارگان دیگر و شیره های گوارشی متکی است . اسید معده ( HCL ) با چندین روش به هضم  غذا کمک می کند و البته با از بین بردن عوامل بیماری زا شما را سالم نگه می دارد .

فرایند هضم غذا چگونه است ؟

دستگاه گوارش شما از ارگان های مختلفی تشکیل شده است که همه در کنار هم سیستم گوارش را تشکیل می دهند. دستگاه گوارش شما از دهان ، مری ، معده ، روده کوچک ، روده بزرگ ، کبد و لوزالمعده تشکیل شده است . هر ارگان وظیفه  و عملکردی جداگانه دارد و برای تکمیل کار خود به یک سری مراحل متکی است .

هنگامی که شما برای اولین بار مواد غذایی را در دهان خود قرار می دهید ، دندان و بزاق شما شروع به خرد کردن و هضم اولیه مواد غذایی می کنند . سپس مواد غذایی از طریق مری به معده شما وارد می شود . در معده مواد غذایی با شیره گوارشی که حاوی درصد زیادی اسید هیدروکلریک یا اسید معده است ترکیب می شود .

بعد از معده ، غذا به داخل روده کوچک شما می رود و در آنجا با شیره گوارشی بیشتری که از کبد و لوزالمعده حاصل می شود مخلوط می شود .

هنگامی که روده کوچک کار خود را تمام کرد و هضم غذا به اتمام  رسید ، غذا به سمت روده بزرگ حرکت می کند ، در این قسمت مواد زائد از طریق حرکت روده به شکل مدفوع از بدن خارج می شوند . اگرچه تک تک این فرآیندها مهم است ، اما اسید هیدروکلریک موجود در معده یک عنصر حیاتی در گوارش و هضم مواد غذایی است.

چرا اسید معده ، به بافت معده آسیب نمی رساند ؟

اسید هیدروکلریک یکی از اجزای اصلی شیره معده شما است که 0.5 درصد از حجم کل آن را تشکیل می دهد. با این حال ، این تنها ماده مهم اسید معده نیست. شیره معده همچنین حاوی مقادیر زیادی کلرید پتاسیم و کلرید سدیم نیز هست.

pH اسید معده با وجود همه این مواد چیزی در حدود 1 تا 2 می باشد ، که تقریباً به همان اندازه اسیدی است که برای هضم مواد غذایی لازم است و بدن شما هر روز دو تا سه لیتر اسید معده تولید می کند .

اگرچه PH اسید معده بسیار اسیدی است ، اما به معده شما آسیب نمی رساند زیرا بدن دارای مکانیزم های دفاعی برای محافظت از معده است که از آسیب بافت معده توسط اسید جلوگیری می کند .

سلول های مخاطی فراوان ترین سلول ها در معده شما هستند . این سلول های مخاطی موادی را در تمام قسمت های داخلی معده شما ، آزاد می کنند. مخاط فقط یک سد فیزیکی برای HCl ایجاد نمی کند . این مواد حاوی مقادیر زیادی بی کربنات است که در خنثی کردن اسید در هنگام تماس با روکش معده کمک می کند .

بنابراین وجود این لایه محافظ به نام موکوز در سراسر معده مانند دیواره محافظ عمل کرده و اسید معده را دفع می کند اما اگر باکتری به نام هلیکو باکتری وارد معده شود لایه موکوز را از بین می برد و باعث می شود اسید به دیواره معده آسیب زده و زخم معده ایجاد شود .

به دلیل این سیستم بیوشیمیایی پیشرفته که خداوند در معده ما تعبیه کرده ، اسید هیدروکلریک موجود در اسید معده قادر است همه کارهای خود را به نحو احسن انجام دهد بدون اینکه بتواند به معده ما آسیب برساند .

نقش اسید معده در تجزیه و هضم پروتئین ها

یکی از مهمترین نقش های HCl در معده کمک به تجزیه پروتئین ها است. آستر معده شما حاوی سلولهای تخصصی به نام سلولهای پاریتال است که اسید معده را در صورت وجود مواد غذایی آزاد می کند. سلولهای دیگر در معده شما که سلولهای اصلی نامیده می شوند مواد مهم دیگری را ترشح می کنند که یکی از آنها پپسینوژن نامیده می شود. هنگامی که اسید معده با پپسینوژن در تماس باشد ، آن را به یک آنزیم فعال بنام پپسین تبدیل می کند.

پپسین به عنوان آنزیم پروتئاز طبقه بندی می شود زیرا به جدا شدن پروتئین از غذایی که می خورید به اجزای کوچکتر آن بنام اسیدهای آمینه کمک می کند . بدن شما قادر به جذب پروتئین های کامل نیست ، اما وقتی پروتئین ها به اسیدهای آمینه تجزیه می شوند ، این اسیدهای آمینه می توانند به روده کوچک شما بروند و در آنجا جذب شوند . بدن از این اسید های آمینه برای ساخت پروتئین های دیگری که برای سالم ماندن به آن احتیاج دارد استفاده می کند.

بدون HCl ( اسید هیدروکلریک ) ، پپسینوژن هرگز به پپسین تبدیل نمی شود ، و بدن شما قادر نخواهد بود پروتئین ها را از غذایی که می خورید به طور موثر هضم کند . از طرف دیگر ، HCl بدون حضور پپسین قادر به تجزیه پروتئین ها به خودی خود نیست .

اما پروتئین تنها ماده مغذی نیست که برای هضم شدن به اسید معده متکی باشد – اسید هیدروکلریک همچنین به شما در جذب برخی ویتامین ها و مواد معدنی نیز کمک می کند .

نقش اسید هیدروکلریک در جذب سایر مواد مغذی

بر اساس گزارشی که در نوامبر 2014 در Current Opinion in Gastroenterology منتشر شده است ، یکی دیگر از عملکردهای HCl در معده ، تسهیل در جذب ویتامین B12 ، آهن و کلسیم است . ویتامین B12 یک ماده مغذی اساسی است که تقریباً در تمام غذاهای سرشار از پروتئین های حیوانی یافت می شود .

برای جذب ویتامین B12 ، باید این ویتامین از پروتئین رژیم غذایی همراه آن جدا شود. برای اینکه بدن شما این کار را به طور مؤثر انجام دهد ، باید به اندازه کافی پپسین داشته باشد ، که فقط توسط اسید هیدروکلریک فعال می شود .

آهن و کلسیم برای هضم و جذب مناسب به اسید هیدروکلریک وابسته هستند . در گزارش ژوئن سال 2013 در مورد پیشرفت های درمانی در ایمنی دارو ، آمده است که آهن و کلسیم برای جدا شدن از غذاهایی که در آن وجود دارند ، به محیط اسیدی نیاز دارند ، تا بدن بتواند به طور مؤثر آنها را جذب کند .

از آنجا که اسید هیدروکلریک یک عنصر اساسی در هضم و جذب مواد مغذی است ، افرادی که از داروهای مهارکننده های پمپ پروتون یا داروهایی که تولید اسید معده را کاهش می دهد مثل امپرازول و … استفاده می کنند ، خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود این ویتامین ها و مواد معدنی دارند .

نقش اسید معده در پیشگیری از بیماری ها

بر اساس گزارش حاضر در گاستروانترولوژی یکی  دیگر از عملکرد های اسید هیدروکلریک در معده توانایی آن در از بین بردن میکروارگانیسم هایی است که ممکن است باعث عفونت و بیماری شما شوند . اگرچه معده شما جزئی رسمی از سیستم ایمنی بدن شما نیست ، اما محیط اسیدی که HCl ایجاد می کند ، مانع زنده ماندن باکتری ها یا ویروس ها می شود .

این اسید در ترکیب با پپسین و لیپاز ( آنزیم دیگری که به بدن شما کمک می کند چربی ها را تجزیه کند ) ، هرگونه عامل بیماری زایی که ممکن است از طریق غذای آلوده یا تماس با شخص بیمار به معده شما وارد شود را از بین می برد ، از این رو وجود اسید معده علاوه بر هضم غذا به کاهش خطر ابتلا به بیماری ها نیز کمک می کند.

بنابراین اسید معده علاوه بر ممانعت از بروز انواع بیماریهای ناشی از غذا ، همچنین می تواند به جلوگیری از موارد زیر نیز کمک کند :

• رشد باکتریایی
• عفونت روده
• پریتونیت باکتریایی
• انواع خاصی از پنومونی
• عفونت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس

بنابراین ، اسید هیدروکلریک نه تنها با هضم و جذب پروتئین ها و سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن به سلامت شما کمک می کند ، بلکه به عنوان یک مکانیسم مهم دفاعی نیز عمل می کند .

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !

در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !

دریافت رژیم آنلاین