عدم تحمل لاکتوز چیست + توصیه های تغذیه ای

عدم تحمل لاکتوز ( Lactose intolerance ) به علت عدم ترشح آنزیمی به نام لاکتاز در روده ایجاد می شود و لاکتوز ( قند شیر ) توسط باکتری هایی که در دستگاه گوارش هستند ، تخمیر شده و گاز تولید می شود و به دنبال آن دل درد و اسهال هم ایجاد می شود . عدم تحمل لاکتوز می تواند ارثی باشد ( از بدو تولد ) اما در اکثر موارد اکتسابی است ( افراد مدت زیادی شیر مصرف نمی کنند که منجر به عدم ترشح آنزیم لاکتاز در روده می شود . )

اگر شما هم بعد از خوردن لبنیات دچار عوارض گوارشی مثل اسهال ، تهوع ، درد شکمی  یا نفخ معده می شوید ، ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز باشید . این علائم گوارشی می تواند در افراد مختلف بسته  به شدت عدم تحمل لاکتوز و اینکه فرد چه مقدار لاکتوز دریافت کرده ، متفاوت باشد .

عدم تحمل لاکتوز چیست ؟

همانطور که اشاره شد لاکتاز آنزیمی است که قند شیر را تجزیه می کند . این آنزیم به طور طبیعی در سلول های روده کوچک وجود دارد . فقدان یا کمبود لاکتاز در بدن باعث عدم تحمل لاکتوز می شود .

کمبود لاکتاز شکل رایجی از عدم تحمل مواد غذایی است . که بیشتر در دوران نوجوانی و جوانی دیده می شود . این حالت می تواند به دنبال عفونت روده ی باریک ، بیماری های التهابی ، ایدز یا سوء تغذیه نیز رخ  دهد .

در کودکان نیز می تواند به دلیل عفونت های ویروسی یا باکتریایی بروز کند . عدم تحمل لاکتوز اغلب به همراه سایر اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر ( IBS ) دیده می شود . بهبود این بیماری ، نیازمند ایجاد تغییر در رژیم غذایی دریافتی و کنترل مصرف لبنیات است.

در افرادی که برای کاهش عوارض بیماری از مصرف لبنیات خودداری می کنند ، نیاز به مصرف مکمل کلسیم و Vit D دارند ( با مشورت پزشک ) .

علائم و نشانه های عدم تحمل لاکتوز

معمولا این علائم 30 دقیقه تا دو ساعت پس از خوردن یا نوشیدن غذاهای حاوی لاکتوز شروع می شوند . این علائم عبارتند از :

• اسهال
• تهوع و گاهی اوقات استفراغ
• اسپاسم و قار و قور شکمی
• نفخ و گاز معده
• حالت پری شکم

چه طور تشخیص دهم که عدم تحمل لاکتوز دارم ؟

علائم عدم تحمل لاکتوز بعد از قطع مصرف لبنیات از بین می رود .  اگرتعدادی از این علائم را دارید و میخواهید مطمئن شوید . می توانید به مدت ۱-۲ هفته کلا لبنیات را از رژیم غذایی تان حذف کنید . اگر بعد از قطع مصرف لبنیات شما دیدید که علائم در شما تخفیف پیدا کرده و از بین رفته می توانید مطمئن باشید که شما مبتلا به این عارضه هستید .

توجه کنید : این بیماری باید با انجام آزمایش و توسط پزشک تشخیص داده شود در بسیاری مواقع کودکان علاقه ای به طعم شیر ندارند و عدم مصرف شیر دلیل بیمار گونه ای ندارد !

تفاوت عدم تحمل لاکتوز و آلرژی به پروتئین های شیر چیست ؟

حالت نخست ( عدم تحمل لاکتوز ) نسبتا شایع است و امکان دارد با مصرف روزانه مقادیر اندک شیر ، به تدریج رفع شود . برخی‌ها هم ترجیح می‌دهند به جای این کار از شیرهای کم‌لاکتوز یا بدون لاکتوز استفاده کنند .

امّا حسّاسیت به پروتئین‌های شیر داستان دیگری دارد و دامنه تظاهرات بالینی آن ممکن است بسیار گسترده‌ تر باشد .

• افرادی که به پروتئین‌های غیر کازئینی حساسیت دارند ، ممکن است ماست و حتّی شیرهای مدت‌دار را بتوانند تحمل کنند .
• امّا افرادی که به پروتئین اصلی شیر یعنی کازئین حساسیت دارند ، غالبا با مصرف انواع دیگر مواد لبنی نیز دچار علائم بالینی می‌شوند و باید لبنیات و حتّی غذاهای صنعتی که ممکن است در آن‌ها از پودر شیر استفاده شده باشد را از رژیم غذایی خود حذف کنند .

چنین افرادی می‌باید تحت نظر متخصص تغذیه ، روزانه مکمل کلسیم را در مقادیر مناسب دریافت کنند .

توصیه های تغذیه ای برای عدم تحمل لاکتوز

حذف کامل لبنیات از رژیم غذایی افراد ، ضروری نیست . به طوری که بیشتر افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند ، می توانند حداکثر تا ۱۲ گرم در روز لاکتوز ( قند شیر ) را بدون عوارض شدید ، تحمل کنند . ( معادل یک فنجان شیر یا به شکل پنیر و لبنیات تخمیر شده و پروبیوتیک )

• مصرف شیر از روزی یک قاشق غذاخوری شروع شود و هر روز یک قاشق دیگر به میزان روز قبل اضافه شود تا به یک استکان یا لیوان شیر بعد از چند روز برسد.
• ماست به دلیل محتوای باکتریایی که به هضم لاکتوز در روده کمک می کند، می تواند گزینه مناسب تری بجای استفاده از شیر باشد.
• در موارد عدم تحمل لاکتوز بهتر است از شیر پرچرب استفاده شود .
• شیر به صورت ناشتا مصرف نشود .
• شیر خنک بهتر تحمل می شود ( پرهیز از مصرف شیر گرم )
• کاکائو ترشح لاکتاز را تحریک می کند ، در کسانی که چاق نیستند یا رفلاکس و بیماری های دیگر را ندارند میتوانیم تا مدت کوتاهی مصرف شیر کاکائو را توصیه کنیم .
• اگر با تدابیر بالا بهبودی حاصل نشد ، توصیه به مصرف  شیر بدون لاکتوز می شود .
• شیر سویا بدون طعم که شکر ندارد نیز برای این افراد مناسب است .
• مصرف کپسول های لاکتاز موجود در داروخانه ها هم کمک کننده هست .

جهت پیشگیری از عدم تحمل لاکتوز، به صورت روزانه شیر مصرف کنید . حتی ۱۰ روز فاصله با مصرف شیر هم می تواند منجر به اختلال ترشح آنزیم لاکتاز شود .

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !

در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !

دریافت رژیم آنلاین