چگونه با راهکارهای تغذیه ای خشکی دهان را از بین ببریم ؟

 خشکی دهان چگونه ایجاد می شود ؟

خشکی دهان زمانی اتفاق می افتد که غدد بزاقی دهان شما بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان شما تولید نمی کند . خشکی دهان در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد و عوامل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند .

خشکی دهان اغلب به دلیل عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی از داروها یا مشکلات مربوط به افزایش سن و پیری و یا در نتیجه پرتودرمانی در بیماری سرطان ایجاد می شود . در برخی موارد هم ، خشکی دهان ممکن است در اثر بیماری و مشکلاتی که به طور مستقیم بر روی غدد بزاقی دهان تأثیر می گذارند ایجاد شود .

بزاق دهان با خنثی کردن اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها ، رشد باکتری ها را محدود می کند . همچنین با شستشوی ذرات مواد غذایی از دهان و دندان ها از پوسیدگی دندان ها پیشگیری می کند . همچنین بزاق باعث می شود شما طعم و مزه غذا را بهتر احساس کنید و همچنین به جویدن و بلع و هضم بهتر غذا کمک می کند .

درمان خشکی دهان بستگی به علت به وجود آورنده آن دارد .

علائم خشکی دهان

علائم خشکی دهان

اگر در دهان خود به اندازه کافی بزاق تولید نمی کنید ، ممکن است در اکثر اوقات متوجه این علائم و نشانه ها بشوید :

  • خشکی یا احساس چسبندگی در دهان
  • بزاق غلیظ
  • بوی بد دهان
  • احساس تشنگی زیاد
  • مشکل در جویدن ، صحبت کردن و بلعیدن
  • خشکی گلو و خشونت صدا
  • احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در دهان و به خصوص بر روی زبان
  • زبان خشک و شیاردار
  • حس تغییر ذائقه و بی میلی نسبت به غذا
  • ایجاد مشکل در هنگام استفاده از پروتز
  • بعلاوه ، خشکی دهان ممکن است منجر به چسبیدن رژ لب به دندان ها شود

اگر به صورت مداوم احساس خشکی دهان و علائم آن را دارید حتما با پزشک خود در این مورد صحبت کنید .

دلیل ایجاد خشکی دهان

خشکی دهان به چه دلیل ایجاد می شود ؟

همانطور که قبلا هم اشاره کردم خشکی دهان هنگامی ایجاد می شود که غدد بزاقی دهان شما بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهانتان را تولید نمی کنند .

مصرف برخی داروها

بسیاری از داروها می توانند باعث ایجاد عارضه خشکی دهان شوند . به عنوان مثال مصرف مزمن و طولانی مدت داروهایی نظیر آنتی هیستامین ها در انواع آلرژی ها ، مصرف داروهای ضد افسردگی ، مصرف بی رویه انواع مسکن ها و داروهای شل کننده عضلات ، استفاده از برخی داروهای کاهنده فشار خون .

افزایش سن و کهنسالی

بسیاری از افراد مسن با افزایش سن ، خشکی دهان را تجربه می کنند . عواملی که باعث می شود افراد مسن دچار این مشکل شوند عبارتند از :

  • استفاده از برخی داروهای خاص
  • تغییر در توانایی بدن در پردازش داروها
  • داشتن تغذیه نامناسب
  • همچنین ابتلا به بیماری های مزمن و طولانی مدت می باشد .

رادیوتراپی

روش های درمان سرطان

داروهای شیمی درمانی می توانند ماهیت بزاق و میزان تولید آن را تغییر دهند . البته این مشکل معمولا موقتی می باشد و پس از اتمام درمان ، مجدد جریان بزاق به حالت طبیعی بر می گردد .

همچنین درمان های پرتودرمانی به خصوص در ناحیه سر و گردن می تواند به غدد بزاقی آسیب برساند و باعث کاهش چشمگیر تولید بزاق توسط آنها شود . بسته به دوز تابش و منطقه تحت درمان ممکن است این خشکی دهان موقت و یا دائمی باشد .

آسیب عصبی

جراحت یا جراحی در ناحیه سر و گردن که باعث آسیب عصبی به این نواحی شود ، می تواند منجر به ایجاد خشکی دهان شود .

کم آبی ( دهیدراتاسیون )

شرایطی که منجر به کم آبی بدن می شود ، مانند تب ، تعریق بیش از حد ، استفراغ ، اسهال ، خونریزی و سوختگی می تواند باعث ایجاد این مشکل شوند .

سایر بیماری ها

خشکی دهان می تواند به دلیل ابتلا به برخی بیماریها خاص به وجود آید ، مانند :

  • دیابت
  • سکته مغزی
  • عفونت مخمر ( برفک ) دهان
  • بیماری آلزایمر
  • بیماری های خود ایمنی، مانند سندرم شوگرن یا HIV / AIDS
  • همچنین خروپف و تنفس با دهان باز نیز می تواند به خشکی دهان کمک کند .

مصرف دخانیات و الکل

مصرف دخانیات و الکل

نوشیدن الکل و سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو می تواند علائم خشکی دهان را افزایش دهد .

مصرف مواد مخدر تفریحی

استفاده از مت آمفتامین می تواند باعث خشکی شدید دهان و آسیب دیدن دندان ها شود ، شرایطی که به آن ” دهان مت ” نیز گفته می شود. ماری جوانا همچنین می تواند باعث خشکی دهان شود .

عوارض ناشی از خشکی دهان چیست ؟

اگر بزاق کافی وجود نداشته باشد می تواند منجر به عوارض زیر شود :

  • افزایش پلاک ، پوسیدگی دندان و بیماری لثه :
    وقتی که دهان خشک می شود ، سیستم ایمنی در فضای دهان دچار اختلال می شود و برای باکتری ها بستر رشد و تکثیر فراهم می شود . در این حالت پلاک های میکروبی شکل می گیرند و فرد مستعد پوسیدگی دندان ها ، التهاب لثه (gingivitis) یا پیوره می شود .
  • زخم های دهان
  • عفونت مخمر در دهان ( برفک )
  • زخم یا شکاف گوشه ی دهان و لب های ترک خورده
  • تغذیه نامناسب ناشی از مشکلات موقع جویدن و بلعیدن غذا

توصیه های تغذیه ای برای بهبود خشکی دهان

هر عاملی که بتواند ترشح بزاق را در دهان تحریک کند می تواند منجر به کاهش بروز خشکی دهان شود .

آدامس بدون قند برای خشکی دهان مفید است .

استفاده از آدامس های بدون قند

یکی از عوامل مهمی که در تحریک ترشح بزاق نقش دارد بحث مصرف قندهای الکلی مثل گزیلتول است که عمدتا به شکل آدامس های بدون قند که حاوی قند گزیلتول هستند می توانید آن را تهیه کنید . بنابراین اگر از خشکی دهان رنج می برید می توانید از این آدامس های بدون قند که حاوی قند گزیلتول هستند استفاده کنید .
البته اگر دچار نفخ شکم هستید در مصرف این نوع آدامس ها باید احتیاط کنید . چون قندهای الکلی می توانند نفخ دستگاه گوارش را بیشتر کنند .

کافئین

مصرف مواد غذایی حاوی کافئین ممنوع

استفاده از مواد غذایی حاوی کافئین مثل شکلات تلخ ، قهوه و نسکافه ، چای پررنگ و چای سبز و انواع دمنوش هایی که حاوی کافئین هستند می توانند خشکی دهان را تشدید کنند . بنابراین اگر این مشکل را دارید مصرف این نوع مواد غذایی را از رژیم غذایی تان حذف و یا بسیار محدود کنید .

آناناس مفید برای خشکی دهان

آناناس مفید برای خشکی دهان

در برخی تحقیقات دیده شده که مصرف آناناس تحریک کننده ترشح بزاق است ، لذا خوردن آناناس تازه برای رفع خشکی دهان بسیار موثر است .

نان سوخاری

مصرف مواد غذایی خشک ممنوع

از مواد غذایی خشک و شکننده مثل نان سوخاری ، انواع نان های خشک ، چیپس ، چوب شور و تنقلاتی که خشک هستند اصلا استفاده نکنید چون مصرف آنها می تواند باعث ایجاد آسیب به بافت دهان شود و حتی ممکن است باعث ایجاد التهاب مخاطات دهان و زخم های دهانی شود .

غذای نرم - سوپ قارچ

غذاهایتان را نرم کنید

اگر دهانتان خشک است حتما سعی کنید از غذاهای نرمتر استفاده کنید ، می توانید غذای خود را با خامه ، آب گوشت ، انواع سس و کلا ترکیباتی که غذا رو نرمتر و خیس تر می کند استفاده کنید تا بلع غذا برایتان راحتتر باشد .

میوه و سبزیجات خرد شده

از مواد غذایی خرد شده استفاده کنید

سعی کنید در هنگام غذا خوردن از لقمه های کوچک استفاده کنید و زمانیکه از میوه و سبزی استفاده می کنید آنرا کاملا ریز و خرد کنید طوریکه نیاز به جویدن زیاد نداشته باشد . درست است که جویدن غذا خودش محرک ترشح بزاق است ولی در خیلی از افراد که دهان خشکی دارند همین جویدن زیاد می تواند در مراحل اولیه تا زمانی که بزاق ترشح شود به بافت دهان و مخاطات دهان آسیب برساند .

نوشیدن بطری آب برای رفع خشکی دهان

همیشه یک بطری آب همراه داشته باشید

همیشه در محل کار ، در کیفتان و یا در ماشینتان یک بطری آب معدنی به همراه داشته باشید و حتی اگر تشنه هم نیستید سعی کنید دهانتان را با آب خیس و مرطوب کنید . این عمل بسیار موثر است .

استفاده از بخور سرد برای خشکی دهان

از بخور سرد استفاده کنید

استفاده از بخور سرد به دلیل اینکه مرطوب کننده هوا است برای افراد مبتلا به دهان خشک بسیار موثر و مفید است . سعی کنید در محیط منزل و یا محیط کارتان از یک دستگاه بخور سرد استفاده کنید .

آبنبات

آبنبات بخورید

مصرف آبنبات هایی که طعم نعناع و دارچین دارند به تحریک ترشح بزاق بسیار کمک می کنند .

استفاده از بزاق مصنوعی

استفاده از بزاق مصنوعی

در برخی بیماران بخصوص افرادی که رادیوتراپی انجام می دهند ما مجبور هستیم از بزاق مصنوعی برایشان استفاده کنیم ، زیرا همانطور که اشاره شد یکی از عوارض مهم رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن خشکی دهان است .

مصرف مکمل های غذایی مناسب در خشکی دهان

معمولا افرادی که دهان خشکی دارند اشتهای خوبی برای خوردن غذا ندارند . استفاده از مکمل های غذایی به شکل مایع و یا مصرف مکمل های غذایی مثل انشور ، پدیاشور و انترامیل و …در این بیماران توصیه می شود تا دچار کمبود کالری و مواد مغذی نشوند .

البته مصرف هر کدام از این مکمل ها باید با مشورت و اجازه پزشک معالج صورت گیرد . زیرا بعضا ممکن است با داروهای مصرفی تداخل ایجاد کنند .

و در پایان سعی کنید با خمیردندان فلوراید مسواک بزنید و از شوینده های فلوراید استفاده کنید و مرتباً به دندانپزشک خود مراجعه کنید و تا حد ممکن از طریق بینی ، به جای دهان خود تنفس کنید .

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید ! 1

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !

در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !

دریافت رژیم آنلاین
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها