مسمومیت با آرسنیک چیست و چه علائمی دارد ؟

آرسنیک چیست ؟

مسمومیت با آرسنیک زمانی اتفاق می افتد که مقدار زیادی آرسنیک وارد بدن فرد شود . آرسنیک یک ماده شیمیایی نیمه فلزی طبیعی است که در سراسر جهان در آب های زیرزمینی یافت می شود .

️دریافت بیش از حد این عنصر می‌تواند در اثر بلع ، جذب و یا استنشاق مواد شیمیایی باشد . آنچه آرسنیک را خطرناک می کند این است که این عنصر طعم و بو ندارد ، بنابراین ممکن است بدون اینکه متوجه آن شوید در معرض آن قرار بگیرید.

آرسنیک هم به طور طبیعی یا آلی در طبیعت وجود دارد و هم به صورت غیر آلی یا معدنی توسط انسان در کشاورزی و معدن تولید و مورد استفاده قرار می گیرد . شکل معدنی آرسنیک بسیار سمی و سرطانزاست . زیرا آنها با سلولهای بدن واکنش نشان می دهند و عناصر خاصی را از سلول جدا می کنند و عملکرد سلول را تغییر می دهند .

مسمومیت با آرسنیک اغلب در مناطق صنعتی ، برای افرادی که در این مناطق کار و یا زندگی می کنند رخ می دهد . آب های زیرزمینی در کشورهایی مثل ایالات متحده ، هند ، چین و مکزیک نیز حاوی آرسنیک بالایی هستند  .

مسمومیت با آرسنیک بسیار خطرناک است و اگر درمان نشود می تواند باعث ایجاد عوارض جدی برای سلامتی و حتی منجر به مرگ افراد شود . بنابراین انجام اقدامات احتیاطی برای محافظت از افراد در معرض خطر بسیار مهم است .

علائم مسمومیت با آرسنیک چیست ؟

علائم مسمومیت با آرسنیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• پوست قرمز یا متورم
• تغییرات پوستی مانند زگیل یا ضایعات جدید
• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• اسهال
• ضربان قلب غیر طبیعی
• گرفتگی عضلات
• سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آرسنیک می تواند باعث ایجاد علائم شدیدتری شود . در صورت تجربه هر یک از موارد زیر پس از مواجهه با آرسنیک حتما مساله را به صورت جدی پیگیری کنید :

• تیرگی پوست
• گلو درد مداوم
• مشکلات گوارشی مداوم

طبق گفته سازمان بهداشت جهانی ، علائم طولانی مدت مواجهه با آرسنیک در درجه اول در پوست بروز می کند و می تواند طی 5 سال بعد از مواجهه با آن ظاهر شود . موارد مسمومیت شدید نیز ممکن است منجر به مرگ افراد شود .

شایع ترین علل مسمومیت با آرسنیک

آبهای زیرزمینی آلوده شایع ترین علت مسمومیت با آرسنیک است . آرسنیک در حال حاضر در خاک وجود دارد و می تواند در آب های زیرزمینی نفوذ کند . همچنین ، آبهای زیرزمینی می توانند در اثر پساب کارخانه جات صنعتی آلوده شود . نوشیدن آب با آرسنیک به مدت طولانی می تواند منجر به مسمومیت شود .

سایر علل احتمالی مسمومیت با آرسنیک می تواند شامل موارد زیر باشد :

• تنفس هوای آلوده به آرسنیک
• استعمال دخانیات حاوی تنباکو
• زندگی در نزدیکی مناطق صنعتی
• زندگی در محل های دفن زباله
• تنفس دود یا گرد و غبار حاصل از چوب یا زباله های حاوی آرسنیک
• خوردن غذای آلوده به آرسنیک ( برخی از غذاهای دریایی و محصولات حیوانی ممکن است حاوی مقادیر کمی آرسنیک باشند )

مسمومیت با آرسنیک باید توسط پزشک تشخیص داده شود . این مساله نه تنها به شما در دستیابی به درمان مناسب کمک می کند ، بلکه پزشک می تواند به شما کمک کند تا علت اصلی مسمومیت را بشناسید تا بتوانید در آینده کمتر در مواجهه با این عنصر سمی قرار بگیرید .

آزمایش هایی که برای اندازه گیری سطح بالای آرسنیک در بدن انجام می شود از طریق موارد زیر است :

• خون
• ناخن ها
• مو
• ادرار

آزمایش ادرار بیشتر در موارد مواجهه حاد که طی چند روز اتفاق افتاده است ، استفاده می شود . طبق نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا ، تمام آزمایشهای دیگر میزان مواجهه طولانی مدت ( حداقل شش ماه ) با آرسنیک را اندازه گیری می کنند .

نکته منفی اینجاست که این آزمایشات می توانند مقادیر زیادی آرسنیک را در بدن اندازه گیری کنند اما آنها نمی توانند میزان عوارض جانبی قریب الوقوع ناشی از قرار گرفتن در معرض آرسنیک را تعیین کنند . البته دانستن اینکه شما میزان آرسنیک بالایی در بدن دارید به شما در ایجاد تغییر در سبک زندگی کمک می کند .

درمان مسمومیت با آرسنیک

هیچ روش خاصی برای درمان مسمومیت با آرسنیک وجود ندارد . بهترین راه برای درمان این بیماری قرار نگرفتن در معرض آرسنیک است . ممکن است برای هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا فرد بهبودی کامل پیدا کند . اینها همه بستگی به مدت زمان قرار گرفتن فرد در معرض آرسنیک و هم شدت علائم فرد دارد .

مکمل های ویتامین E و سلنیوم به عنوان داروهای جایگزین برای محدود کردن اثرات مسمومیت با آرسنیک استفاده شده است . تصور می شود که این دو اثرات سمی آرسنیک را تا حدودی مهار می کنند . گرچه به مطالعات بیشتری در مورد انسان برای تائید استفاده از ویتامین E و سلنیم به عنوان روشهای درمانی مناسب نیاز است .

عوارض مسمومیت با آرسنیک

قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آرسنیک می تواند باعث ایجاد سرطان شود . شایع ترین انواع سرطان های مرتبط با آرسنیک عبارتند از :

• مثانه
• خون
• دستگاه گوارش
• کبد
• ریه ها
• سیستم لنفاوی
• کلیه ها
• پروستات
• پوست

مسمومیت با آرسنیک ممکن است منجر به بروز سایر عوارض بیماری ها نیز بشود . دیابت ، بیماری های قلبی و سمیت عصبی از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است در اثر تماس طولانی مدت با این عنصر در بدن ایجاد شوند . در زنان باردار ، مسمومیت با آرسنیک می تواند منجر به ایجاد عوارض جنینی یا نقص هنگام تولد شود . همچنین آرسنیک می تواند بر روی رشد کودکان نیز تاثیر بسیار منفی داشته باشد .

چگونه از مسمومیت با آرسنیک پیشگیری کنیم ؟

آبهای زیرزمینی همچنان رایج ترین منبع مسمومیت با آرسنیک است . یکی از مؤثر ترین اقدامات پیشگیرانه در جلوگیری از مسمومیت با آرسنیک ، اطمینان از نوشیدن آب تمیز و فیلتر شده است . همچنین اطمینان حاصل کنید که تمام غذاهایتان با آب سالم تهیه می شوند .

اگر در صنایعی کار می کنید که در آن از آرسنیک استفاده می شود ، اقدامات احتیاطی بیشتری را در نظر بگیرید مثلا آب شرب خود را از خانه ببرید و یا از ماسک استفاده کنید تا احتمال استنشاق آرسنیک به طور تصادفی کاهش یابد .

همچنین هنگام مسافرت ، فقط از آب های بسته بندی شده یا به اصطلاح آب معدنی استفاده کنید .

آلودگی برنج به آرسنیک و راههای رفع آن

در میان مواد غذایی حاوی آرسنیک ، برنج اهمیت خاصّی دارد زیرا :

• میزان انباشت آرسنیک در برنج حدود ده برابر بیش از دیگر غلّات است .
• میزان آرسنیک برنج بسته به نوع آن ، محل شالیزاری که در آن رشد کرده ، نحوه فرآیند کردن و سرانجام روش پخت آن فرق می‌کند .
• بیشترین غلظت آرسنیک در سبوس برنج یافت می‌شود پس میزان آرسنیک در برنج قهوه‌ای بیش از برنج سفید است .
  با این همه به نظر نمی‌رسد مصرف چند وعده برنج در هفته خطر بالایی را متوجه مصرف کننده کند . در اینجا اصل رعایت تنوع در رژیم غذایی بسیار مهم است . سعی کنید از سایر اقلام غذایی در گروه نان و غلات مانند نان ، سیب‌زمینی، ذرت و پاستا به تناوب استفاده کنید .

چگونه میزان آرسنیک در برنج را کاهش دهیم ؟

شستشوی معمولی برنج با آب موجب می شود که حدود ده درصد آرسنیک در آن کاهش یابد . پختن برنج در آب فراوان (به نسبت یک سهم برنج در شش سهم آب) تا 45 درصد از میزان اولیه آرسنیک می‌کاهد (متاسفانه این کار منجر به اتلاف بخشی از ویتامین‌های گروه B و سایر مواد معدنی موجود در برنج هم خواهد شد ! ) .

در افرادی که در طول هفته برنج کمتری مصرف می کنند استفاده از برنج به شکل کته البته به شرط خیساندن برنج حدود دو ساعت قبل از طبخ و پختن آن با آب تازه می‌تواند میزان آرسنیک دریافتی را تا حدود بسیاری کاهش دهد .

اما در افرادی که برنج ، قوت غالب و روزانه آن‌هاست و احتمال می‌دهند مقدار آرسنیک برنج مصرفی‌شان بالا باشد، بهتر است برنج را به شکل آبکش شده (پختن با آب فراوان ، آبکشی و دم کردن با روغن اندک ) مصرف کنند .

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !

در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !

دریافت رژیم آنلاین