پیش دیابت چیست ؟
پیش دیابت وضعیتی است که به عنوان اختلال در تحمل گلوکز یا اختلال در گلوکز ناشتا نیز شناخته می شود . در این وضعیت که قند خون فرد بالاتر از حد طبیعی است اما هنوز به مرحله دیابت نرسیده است و معمولاً علائمی را برای فرد ایجاد نمی‌کند . اگر فرد در این مرحله نسبت به کنترل قند خون خود اقدام نکند در نهایت مبتلا به دیابت نوع دو خواهد شد . این بیماری با یک آزمایش خون ساده و با اندازه گیری قند خون و برخی پارامترهای متابولیک تشخیص داده می‌شود .
راه های ثابت شده ای وجود دارد که به فرد مبتلا کمک می کند پیش دیابت خود را کنترل کند و اجازه ندهد که به مرحله دیابت نوع دو پیشروی کند .
مدیریت رژیم غذایی ، کاهش وزن و انجام فعالیت بدنی منظم روزانه اغلب موثر است اما گاهی بنابر تشخیص پزشک لازم است فرد از دارو نیز استفاده کند .
️آیا پیش دیابت علائمی به همراه دارد ؟
پیش دیابت بیشتر در بزرگسالان بین ۴۰ تا ۶۰ سال دیده می شود و همانطور که اشاره شد به ندرت باعث ایجاد علائم قابل توجه در فرد می شود .
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا تقریباً ۸۴ میلیون بزرگسال یعنی بیش از یک نفر از هر سه نفر در ایالات متحده مبتلا به پیش دیابت هستند و ۹۰ درصد این افراد از مشکل خود مطلع نیستند .
در موارد نادری که بیماری دیابت منجر به برخی علائم می‌شود ، این علامت ها معمولاً بسیار خفیف هستند و به راحتی از بین می‌روند و یا با علائم سایر بیماریها اشتباه گرفته می‌شوند .
علائم پیش دیابت شامل موارد زیر است :
- گرسنگی یا تشنگی بیش از حد
- افزایش وزن
- خستگی
- پلی اوری ( تکرر ادرار به دلیل افزایش دریافت مایعات که برای رفع تشنگی توسط فرد مصرف می شود )
عوارض ناشی از عدم درمان پیش دیابت
متاسفانه اگر پیش دیابت درمان نشود تبدیل به دیابت نوع ۲ می شود و همان طور که می دانید بیماری دیابت بیماری است که می‌تواند فرد را دچار عوارض سلامتی بسیار از جمله انواع بیماریهای قلبی و عروقی ، بیماریهای عروق مغز ، نوروپارتی ، اختلال در بهبود زخم ها و مستعد ابتلا به انواع عفونت‌ها کند .
توجه داشته باشید که پره دیابت منجر به دیابت نوع ۱ نمی‌شود .
دیابت نوع یک نوعی دیابت است که معمولاً در کودکان و سنین جوانی ایجاد می‌شود و اگر به خوبی کنترل نشود می‌تواند بر کلیه ها تاثیر منفی بگذارد .
علل ایجاد پره دیابت
در پیش دیابت بدن نسبت به انسولین ، هورمون مهمی که در متابولیسم گلوکز (قند) دخیل است مقاوم می شود .
اگر به پیش دیابت مبتلا هستید احتمالاً بدن شما به اندازه کافی انسولین تولید میکند اما سلول‌های بدن شما در مقابل تاثیرات آن مقاوم هستند و این امر باعث می شود قند خون شما کمی بالاتر از حد نرمال باشد و در طول روز احساس کم شدن انرژی و خستگی داشته باشید .
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می شود و با کمک به ورود گلوکز به عنوان سوخت به درون سلول های بدن ، قند خون را در محدوده نرمال تنظیم میکند .
افرادی که به پره دیابت مبتلا هستند انسولین تولید می‌کنند اما بدن آنها نمی تواند به درستی از این هورمون استفاده کند در نتیجه بدن مجبور به ساخت انسولین بیشتر می‌شود و این شرایط وضعیت را بدتر می کند .
عوامل خطر :
عوامل خطر زیادی در ارتباط با پیش دیابت وجود دارد اما دلیل اصلی ابتلا به این بیماری هنوز مشخص نیست .
کم شدن تحرک و فعالیت بدنی و داشتن یک زندگی بی تحرک در بین افراد مبتلا به پیش دیابت شایع است . فشارخون بالا ، کلسترول بالا ، چاقی و اضافه وزن به ویژه در ناحیه شکم با پیش دیابت در ارتباط هستند .
هنوز مشخص نیست که این بیماریها شرایط ایجاد پیش دیابت را فراهم می‌کنند و یا پیش دیابت عاملی برای ایجاد این بیماری ها محسوب می شود و یا اینکه همه این مشکلات سلامتی ناشی از عوامل دیگری می باشند .
شرایط مرتبط با این بیماری
چندین شرایط متابولیک قبل از ابتلا به پیش دیابت در بدن ایجاد می شود . مقاومت به انسولین شرایطی است که قبل از پره دیابت شروع می‌شود و ممکن است باعث افزایش قند خون هم نشود .
وضعیت مشابه دیگر سندروم متابولیک ( Metabolic syndrome ) است که در این وضعیت شاخص توده بدن ( BMI ) بالا بوده یعنی فرد اضافه وزن دارد و در کنار آن مبتلا به فشار خون و کلسترول بالا و مقاومت به انسولین هم می باشد .
فاکتورهای خطر ابتلا به پره دیابت
بنابر اعلام موسسه ملی دیابت و دستگاه گوارش و کلیه افراد مبتلا به برخی فاکتورهای خطر باید برای پیش دیابت غربالگری شوند . اگر هر یک از شرایط زیر را دارید انجام آزمایش غربالگری برای شما توصیه می شود :
- سن بالای ۴۵ سال دارید : بعد از سن 45 سالگی اگر نتایج آزمایش خون شما طبیعی باشد باید حداقل به فاصله زمانی سه سال یکبار آزمایش خود را تکرار کنید . اما اگر جزو افراد پیش دیابتی باشید باید به صورت سالانه آزمایش دهید .
- شاخص توده بدن بالایی دارید : اگر BMI شما بیش از 25 کیلو گرم بر متر مربع باشد و یا دور کمر شما اگر آقا هستید بیش از 40 اینچ ( حدود 102 سانت ) و اگر خانم هستید بیش از 35 اینچ ( 89 سانتیمتر ) باشد .
- متعلق به یک جمعیت پرخطر هستید : جمعیت هایی که خطر ابتلا به پیش دیابت در آنها بیشتر است شامل آمریکایی های آفریقایی تبار ، آمریکای لاتین ، سرخپوستان آمریکایی ، بومیان آلاسکا ، آمریکایی های آسیایی ،افراد ساکن در جزایر اقیانوس آرام هستند .
- سابقه خانوادگی : اگر در والدین یا خواهر و برادر شما سابقه دیابت وجود داشته باشد .
- سابقه دیابت حاملگی : اگر سابقه دیابت حاملگی دارید و یا سابقه تولد نوزادی با وزن بیش از 4 کیلوگرم را داشته اید .
- سبک زندگی : اگر یک زندگی بدون تحرک دارید .
- فشار خون بالا : اگر فشار خون شما مساوی یا بیشتر از 140/90 میلی متر جیوه است و یا در حال استفاده از داروهای فشار خون بالا هستید .
- چربی و کلسترول بالا : اگر میزان کلسترول لیپو پروتئین با چگالی بالا (HDL) شما پایین است و یا میزان تری گلیسیرید خون شما بالاست .
- مبتلا به یکسری بیماری ها هستید : این موارد شامل بیماری پوستی آکانتوزیس نیگریکانس ، کبد چرب غیر الکلی ، سندرم تخمدان پلی کیستیک و بیماری های قلبی عروقی هستید .
- مصرف برخی داروها : از داروهای روانپزشکی آتیپیک یا گلوکوکورتیکوئیدها استفاده می کنید .
راههای تشخیص و آزمایش های غربالگری پیش دیابت
از آنجا که پیش دیابت علائمی ندارد معمولا با آزمایش غربالگری تشخیص داده می شود .
چندین آزمایش خون وجود دارد که می تواند در غربالگری پیش دیابت مورد استفاده قرار گیرد . غالباً در پره دیابت قند خون به میزان جزئی بالا می رود ، بنابراین ممکن است نتایج آزمایش شما خیلی غیرطبیعی نباشد . به همین دلیل ممکن است شما نیاز به انجام بیش از یک آزمایش خون داشته باشید .
آزمایش های خون معمولی که در غربالگری پیش دیابت مورد استفاده قرار می گیرند شامل موارد زیر است :
- آزمایش قند خون ناشتا : این آزمایش قند خون شما را پس از هشت ساعت ناشتایی اندازه گیری می کند . قند خون ناشتا به طور نرمال باید زیر 100 میلی گرم در دسی لیتر باشد ، دامنه 100 تا 126 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده پیش دیابت ، و قند خون بالاتر از 126 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده دیابت آشکار است .
- تست تحمل گلوکز : این تست میزان قند خون شما را قبل و بعد از نوشیدن یک نوشیدنی شیرین اندازه گیری می کند . سطح طبیعی گلوکز پس از نوشیدن محلول حاوی 75 گرم گلوکز باید کمتر از 140 میلی گرم در دسی لیتر باشد ، در افراد پیش دیابتی این میزان بین 140 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر و در افراد دیابتی ، 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر است .
- آزمایش A1C : نتایج این آزمایش نشان دهنده میانگین قند خون شما در دو یا سه ماه گذشته است . این کار با بررسی میزان گلوکزهای چسبیده به هموگلوبین A (یک پروتئین موجود در گلبولهای قرمز ) انجام می شود . هنگامی که گلوکز به پروتئین هموگلوبین می چسبد ، تا 120 روز که طول عمر پروتئین هموگلوبین A است می تواند در آنجا باقی بماند .
آزمایش A1C میزان درصد پروتئین های هموگلوبین A گلیکوزی شده را اندازه گیری می کند . به عنوان مثال ، 7% A1C ، به این معنی است که 7 درصد پروتئین های هموگلوبین A گلیکوزی شده هستند .
زمانی که آزمایش A1C در محدوده 5.7٪ تا 6.4٪ است پیش دیابت تشخیص داده می شود و مقادیر زیر 5.7٪ رنج طبیعی و بالاتر از 6.5٪ دیابت محسوب می شود .
درمان پیش دیابت
درمان اصلی این بیماری اصلاح شیوه زندگی است که با انجام اقدامات لازم جهت جلوگیری از پیشرفت این بیماری میسر می شود . همچنین مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایشات دوره ای بسیار کمک کننده است .
درمان پیش دیابت شامل موارد زیر است :
- کاهش وزن : حتی اگر شما مقدار کمی از وزنتان مثلا 5 تا 7 درصد را کاهش دهید – می توانید از پیشرفت بیماری به دیابت جلوگیری کنید و یا آن را به تأخیر بیاندازید . به عنوان مثال ، اگر کسی 80 کیلو وزن داشته باشد ، می تواند تنها با از دست دادن 5 کیلو گرم وزنش خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد .
- کاهش مصرف کربوهیدرات ها : کربوهیدرات ها بیشترین تأثیر را بر روی قند خون دارند . سعی کنید مصرف کربوهیدرات های ساده و تصفیه شده مانند انواع نان سفید ، ماکارونی ، برنج و شیرینی جات را در رژیم غذایی خود کاهش دهید . همچنین مصرف آب میوه و سایر نوشیدنی های شیرین را محدود کرده و از سبزیجات غیر نشاسته ای بیشتر استفاده کنید .
- از یک رژیم مدیترانه ای پیروی کنید : این به معنای مصرف بیشتر میوه ها ، سبزیجات و چربی های سالم مانند انواع مغزها و آجیل و روغن زیتون در رژیم غذایی روزانه شماست .
- مصرف دارو : اگر تغییرات در شیوه زندگی شما تاثیری نداشته باشد ، پزشک ممکن است برای کمک به مدیریت بهتر قند خون شما از داروهایی مانند متفورمین استفاده کند . مطالعات نشان داده اند که این دارو می تواند از ابتلا به دیابت نوع 2 پیشگیری کند .
- افزایش فعالیت بدنی : ورزش نه تنها به کنترل وزن کمک می کند بلکه به استفاده بهتر بدن از انسولین نیز کمک می کند . فعالیت بدنی در واقع تا 50 درصد می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد .
نتیجه گیری :
اگر از عوامل خطری که در این مقاله به آن ها اشاره کردم یک و یا تعدادی را در خود می بینید بهتر است جهت تشخیص و غربالگری پیش دیابت اقدام کنید . اگر نتایج آزمایشات شما پیش دیابت را نشان داد ، پیروی از توصیه های پزشکی می تواند در جلوگیری از دیابت و عوارض ناشی از آن به شما کمک کند .
کاهش وزن ، انجام ورزش و فعالیت بدنی ، پیروی از رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی و محدودیت و قطع مصرف قند و چربی های ناسالم به درمان پیش دیابت و جلوگیری از تبدیل آن به دیابت نوع 2 کمک می کند .
منبع :
با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !
در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !
دریافت رژیم آنلاین