سکته قلبی چگونه به وجود می آید ؟(قسمت اول )

سکته قلبی چگونه به وجود می آید ؟ (قسمت اول )

بیماری های قلبی و عروقی و سکته قلبی امروزه یکی از شایعترین بیماری هایی که سلامت مردم را تهدید می کند و متاسفانه اولین رتبه آمار مرگ و میر در کشور را به خود اختصاص داده است .این بیماری هم سهم زیادی در پایین آوردن سطح کیفیت زندگی و از کار افتادگی افراد جامعه دارد و هم سهم زیادی از بودجه های بهداشتی را به خود اختصاص داده است .

امروز قصد داریم به طور مبسوط و کامل بررسی کنیم چه تغذیه ای داشته باشیم تا از بروز بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری کنیم و اگر در حال حاضر به انواع این بیماری مبتلا شده ایم چه مواردی را رعایت کنیم تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود .

برای شروع بحث ابتدا می خواهم داستان ایجاد سکته های قلبی را برایتان تعریف کنم تا بدانید بروزچه اتفاقاتی در بدن منجر به ایجاد سکته های قلبی و مغزی  در افراد می شود .

سکته قلبی چگونه به وجود می آیند؟

در بدن همه ما چربی به نام چربی بد یا همان کلسترول (LDL )وجود دارد که در جریان خون ما در حال گردش است . این نوع چربی اگر توسط موادی که اکسیدان نامیده می شوند (که در ادامه بحث با این مواد اکسیدان یا رادیکال های آزاد  بیشتر آشنا خواهید شد . )اکسید شوند ، تبدیل به یک ماده مضر برای بدن می شوند . در این حالت بدن برای دفع این LDL های اکسید شده دست به کار شده و سلول های سرباز یا ماکروفاژها را مامور می کند تا با این ذرات دشمن یا همان LDL  های اکسید شده  بجنگند و آنها را از جریان خون برمی دارند . ماکروفاژها  LDL های اکسید شده  را به دیواره رگ ها می چسبانند تا از سیستم گردش خون پاک شوند . زمانی که این اتفاق می افتد دیواره رگی که تا کنون بسیار صاف بود حالا دستخوش تغییر شده و لایه ای از LDL های اکسیده شده به صورت لایه ای ابری شکل به آن می چسبند . البته رگ ها در این حالت همچنان حالت ارتجاعی خود را دارند تا زمانیکه کلسیم وارد کار می شود . زمانیکه غلظت کلسیم در خون زیاد شود وارد این لایه ابری و نرم چسبیده به رگ شده و باعمل کلسیفیکیشن آن را تبدیل به لایه ای سخت و سفت می کند در این مرحله تصلب شرایین یا همان آترواسکلروز به وجود می آید . در این شرایط رگ به لوله سفتی تبدیل می شود که به دلیل کم شدن خاصیت ارتجاعی آن فشار خون فرد را بالا می برد .تا این مرحله مشکل خاصی اتفاق نمی افتد تا اینکه مقداری از این لایه سفت چسبیده به رگ از جایش کنده شود . زمانیکه این دیواره کنده می شود یا خودش به تنهایی می تواند راه رگ را ببندد و یا اینکه همین تنگی نسبی که در رگ ایجاد می کند باعث بروز لخته کوچک در آن منطقه می شود و این لخته کم کم بزرگ شده و راه رگ را می بندد . این مسدود شدن رگ باعث می شود که خونرسانی به بافت هایی که بعد از این رگ قرار دارند مختل بشود و بافتی که خونرسانی به آن مسدود شده کم کم فعالیتش را از دست میدهد و اگر این اتفاق در رگ های که به عضله قلب خونرسانی می کنند بیفتد باعث بروز سکته قلبی می شود . اگر عضله اصلی قلب درگیر شود کل قلب از کار می افتد که به آن سکته کامل می گویند اما اگر عضلات دیگر قلب درگیر شود طوری که بدن بتواند با آن کنار بیاید به این سکته ، سکته ناقص می گویند . البته خبر خوب این است که گاهی زمانی که یک رگ گرفته می شود از کنار رگ گرفته شده یک رگ جدید ساخته می شود که در این صورت خونرسانی ادامه داشته  و انسداد عروق اتفاق نمی افتد در این زمان فرد با اینکه رگش گرفته دچار سکته قلبی نمی شود .(در ادامه مطلب به چگونگی رگ سازی اشاره  خواهم کرد) این اتفاقات و ایجاد لخته خونی و انسداد ممکن است در عروق هر قسمتی از بدن ایجاد شود مثلا گرفتگی عروق مغزی منجر به بروز سکته مغزی خواهد شد .

آیا بیماری های قلبی عروقی ریشه ارثی دارد ؟

بین متخصصین علم تغذیه با متخصصین ژنتیک در این باره اختلاف نظری وجود دارد که تغذیه دانان می گویند علت بروز بیماری های قلبی و عروقی  پیش زمینه تغذیه ای افراد و عوامل محیطی است اما ژنتیک دانان معتقدند عامل اصلی بروزاین بیماری ، مسئله ژنتیک افراد و زمینه ارثی آن است . اما نظریه صحیح تری وجود دارد که جمع بین این دو نظریه را بیان می کند . این نظریه میگوید ژنتیک مثل انبار باروت می ماند و تغذیه نادرست فرد هم مثل ماشه ای می ماند که این انبار باروت را به آتش می کشد و بیماری تصلب شرایین و انواع سکته ها را به وجود می آورد . پس اگر فردی به لحاظ ژنتیکی تمایل به بروز بیماری های قلبی و عروقی داشته باشد و تغذیه نامناسب هم داشته باشد قطعا در سنین پایین تری به این بیماری دچار خواهد شد ،اما اگراستعداد ژنتیکی وجود نداشته باشد ، تغذیه نادرست  درسنین بالاتر فرد را مبتلا به این بیماری خواهد کرد .متاسفانه امروزه سن بروز بیماری های قلبی و سکته های قلبی از 50 سال به40 سال رسیده است .

در این قسمت با توجه به تعریف داستان بروز انواع سکته ها می خواهیم عوامل مهم دخیل در بروز سکته های قلبی و بیماری های قلبی و عروقی را به صورت مستقل بررسی کنیم .

چه عواملی میزان LDL خون را بالا می برد؟

اولین عامل بروز سکته قلبی بالا بودن میزان کلسترول بد خون است .همانطور که بیان شد در جریان خون ما کلسترول بد یا LDL وجود دارد که کارش انتقال کلسترول از کبد به بافت های بدن است  .هر چه  مقدار LDL بیشتر باشد انتقال کلسترول به بافت ها افزایش پیدا می کند بنابراین به آن کلسترول بد می گویند.

کلسترول بد زمانی در بدن ما افزایش پیدا می کند که دریافت انرژی  ما  بیشتر از انرژی مورد نیاز روزانه مان باشد . پس بنابراین در افرادی که پرخوری می کنند و اضافه وزن دارند میزان کلسترول بد افزایش می یابد .

همچنین افرادی که چربی های حیوانی بیشتری استفاده می کنند به خصوص گوشت قرمز زیادی  مصرف می کنند دارای LDL بالاتری هستند . برخلاف گوشت قرمز، مصرف ماهی نه تنها LDL  را افزایش نمی دهد بلکه می تواند میزان LDL را کاهش هم بدهد .

افزایش سن هم یکی دیگر از عوامل افزایش دهنده LDL خون افراد است .

راهکارهای تغذیه ای برای کاهش LDL  خون

از طرف دیگر کاهش دریافت کالری اضافی و کم کردن اضافه وزن ، همچنین کاهش دریافت غذاهای حیوانی ، به خصوص گوشت قرمز و افزایش دریافت میوه ها و سبزیجات و فیبر گیاهی منجر به کاهش LDL و افزایش  HDL یا همان کلسترول خوب خواهد شد . البته بد نیست به این نکته هم اشاره کنیم که افزایش فعالیت جسمانی منظم هم باعث افزایش سطح HDL  و کاهش LDL خون خواهد شد .

تنظیم ترکیب غذای مصرفی روزانه  برای کاهش LDL خون :

• از انواع گوناگونی از میوه ها و سبزیجات استفاده کنید .(روزانه 9 واحد غذایی یا بیشتر )
• از انواع گوناگونی از غذاهای غله ای شامل غلات سبوس دار و نیز نخود و لوبیا استفاده کنید .(روزانه 6 واحد غذایی یا بیشتر )
• از محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی ، ماهی و گوشت بدون پوست استفاده کنید .
• از روغن ها و چربی هایی استفاده کنید که چربی اشباع کمتر از 2 گرم در هر قاشق غذاخوری داشته و فاقد چربی های ترانس باشند . مثلا روغن زیتون و روغن کنجد و روغن کانولا
• مصرف غذاهای حاوی چربی های اشباع یا چربی ترانس بالا نظیر شیر کامل (پرچرب) ، گوشت های قرمز چرب ، روغن های حیوانی و روغن های نباتی جامد یا هیدروژنه را حذف کنید .
• مصرف نوشیدنی های قندی و شیرینی جات را محدود کنید چرا که کالری زیادی دارند .
• میزان مصرف نمک خود را کاهش دهید .
• هر روز میزان کالری دریافتی را به نسبت میزان کالری که می سوزانید تنظیم کنید . برای این منظور می توانید طبق فرمول زیر عمل کنید :

اگر وزن خود به کیلو گرم را ضربدر عدد 6/7 کنید میزان کالری که روزانه با فعالیت متوسط می سوزانید به دست می آید .

و اگر فعالیت بدنی کمتری دارید وزن خود به کیلو گرم را در عدد 5/8 ضرب کنید . عدد به دست آمده میزان کالری سوزانده شده با فعالیت کم را به شما نشان می دهد .

آیا مصرف روغن های گیاهی مایع هم باعث بالا رفتن LDL می شوند ؟

ثابت شده است که انواع چربی های حیوانی به خصوص انواع چربی های حیوانی مثل  پیه و دنبه که در آبگوشت میریزیم یا کله پاچه ای که می خوریم ، قطعا باعث بالا رفتن LDL خون خواهند شد . ممکن است برخی افراد فکر کنند که خب پس از این به بعد ما می توانیم با خیال راحت و به هر میزان که بخواهیم از انواع روغن های مایع گیاهی که روغن های سالمی هستند استفاده کنیم .اما این دوستان باید بدانند که  مصرف بالای روغن های گیاهی هم به دلیل کالری بالایی که دارند باز هم باعث بالا رفتن LDL خون و افزایش احتمال بروز سکته قلبی خواهند شد . بنابراین ما باید از این روغن های خوب هم به میزان متعادل استفاده کنیم و آنها را با روغن های بد جایگزین کنیم نه اینکه در مصرف روغن های مایع گیاهی زیاده روی کنیم .

در قسمت دوم این مطلب شما با مواد اکسیدانی که باعث اکسید شدن LDL و تصلب شرایین و سکته قلبی می شوند و راهکارهای مقابله با آن ها آشنا خواهید شد . همچنین سایر عوامل دخیل در بروز بیماری های قلبی و عروقی و سکته قلبی را بررسی خواهیم کرد .

با یک رژیم مناسب سلامتی و تناسب اندام تان را به دست آورید !

در سریع ترین زمان ممکن برنامه رژیم تخصصی و اختصاصی خودتان را به صورت کاملا آنلاین و فقط با پرکردن فرم اطلاعات دریافت کنید . رژیم شما توسط سارا چیذری مشاوره تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تغذیه ایران با شماره نظام پزشکی : ت – ۱۸۸۲ آماده و برای شما ارسال خواهد شد و تا پایان دوره رژیم پشتیبانی آنلاین خواهید داشت !

دریافت رژیم آنلاین